Η αρχαία πόλη της Καβάλας, με το όνομα Νεάπολη, συνδέεται με την ίδρυση μιας σειράς αποικιών από κατοίκους της Πάρου σε περιοχές της Μακεδονίας, τον 7ο αιώνα μ.Χ. Μια από αυτές τις αποικίες τοποθετείται στη χερσόνησο της Παναγίας. Η γεωγραφική θέση της νέας αποικίας ήταν προνομιακή, δίπλα από το “χρυσοφόρον” Παγγαίο όρος και το φυσικό λιμάνι της περιοχής.

Οι νέοι κάτοικοι έχτισαν μεταξύ άλλων και το ιερό της Παρθένου, η οποία ήταν η πολιούχος της πόλης. Η συγκεκριμένη θέα αποτέλεσε εξελληνισμένη εκδοχή μιας προγενέστερης θρακικής θεότητας. Για το πώς ήταν το ίδιο το ιερό, πολύτιμη πηγή πληροφοριών αποτελεί ένας μικρογραφικός μαρμάρινος ναΐσκος. Ο συγκεκριμένος λατρευτικός χώρος συνέχισε να λειτουργεί σε όλη την περίοδο ζωής της αρχαίας Νεάπολης, ακόμη και μετά την υποταγή της πόλης στους Μακεδόνες (346 π. Χ.).

Λόγω της συνεχούς κατοίκησης, στη χερσόνησο της Παναγίας, δεν μπόρεσαν να διασωθούν εκτεταμένα τμήματα του Ιερού ή της αρχαίας οχύρωσης. Από ανασκαφές που έγιναν στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα το συγκρότημα του Ιμαρέτ, εντοπίστηκαν τμήματα από τα άνδηρα και τον περίβολο του ναού καθώς και κινητά ευρήματα, όπως κεραμικά αγγεία και ειδώλια της Θεάς.